İki yıldız çarpıştı, uzaya altın saçıldı!

Albert Einstein'ın İzafiyet Teorisi'nin odağındaki yerçekimsel dalgalar ve ortaya çıkardıkları ışık, dedektörler aracılığıyla ilk kez doğrudan algılanabildi. Uzaybilimciler, böylece altın ve platin gibi ağır kimyasal elementlerin nötron yıldızlarının bu şekilde çarpışarak birleşmeleri sonucu evrene yayılabildiğini de ortaya çıkardı.

Yerçekimsel dalgalar, birbiriyle çarpışan kara delikler ve yıldız çekirdeklerinin çökmesi gibi evrendeki şiddetli olaylar nedeniyle uzayzamanın dokusunda görülen salınımlar anlamına geliyor. Uzaydaki bu dalgalar araştırılarak, "Büyük Patlama"nın ve geçmişin izleri aranıyor.


Bütünleşen nötron yıldızları uzay-zamanda dalgalanıyorlar

Büyük buluşun odağındaki dalgalar, ABD merkezli LIGO laboratuarı ile İtalya'daki Virgo adı verilen dedektör aracılığıyla, 17 Ağustos'ta ölçümlendi.

California eyaletindeki LIGO Laboratuarı'nın başkanı David Reitze, "Bu hepimizin beklediği andı" dedi.

LIGO'nun dedektörü, evrendeki kozmik sarsıntı ve çarpışmalardan oluşan yerçekimsel küçük dalgaları tespit etmesi amacıyla, ABD'nin Louisiana eyaletindeki boş ormanlık bölge Livington'a yerleştirilmişti.

İki yıl önce güncellenerek geliştirilen bu dedektör, dört kez kara deliklerin çarpışmasını algıladı.
 

YILDIZLAR NASIL ÇARPIŞTI? 

Bahsedilen çarpışma, NGC 4993 adı verilen galakside, Hydra Takımyıldızı'nda gerçekleşti.

130 milyon yıl önce, daha dinozorlar Dünya'da dolanırken yaşanan çarpışma o kadar uzaktaydı ki, yerçekimsel dalgalar ve ışık bize ancak ulaştı.

Dev yıldızların patlaması anlamına gelen Süpernova sırasında uzaya yayılan kalıntı çekirdekler, bu yıldızları oluşturdu.

1 ÇAY KAŞIĞI MADDE MİLYARLARCA TON!

Bu yıldızların çapı 30 kilometreden büyük olmasa da, kütleleri Güneş'ten yaklaşık yüzde 20 daha fazla. Üstelik bir çay kaşığı boyutunda olanlar bile, milyarlarca tonluk kütleye sahip.

Süpernova sırasında yıldızların atomlarında proton ve elektronlar birleşerek tamamen nötronlardan oluşan nesneler yaratıyor. 'Nötron yıldızı' tanımı da buradan geliyor. 


İki büyük kara deliğin çarpışması gibi şiddetli olaylarla ortaya çıkan yerçekimsel dalgalar, bir havuza taş atıldığında yüzeyinde oluşan halkalar gibi dağılmaya başlıyorlar.