İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishane Komisyonu’nun 2024 yılına ait “Türkiye Hapishane Hak İhlallerini İzleme Raporu”na göre, Türkiye genelindeki cezaevlerinde en az 26 bin 632 hak ihlali yaşandı.
Raporda, cezaevlerinde 335’i ağır olmak üzere toplam 1412 hasta tutuklu bulunduğu ve sağlık hakkı kapsamında 5526 ihlalin tespit edildiği belirtildi. Ayrıca, ağır hastaların 30’unun tek başına yaşamını sürdüremediği, 188’inin ise sürekli kontrol altında tutulması gerektiği ifade edildi.
Kötü Muamele ve Tecrit Devam Ediyor
Rapor, cezaevlerinde kötü muamele ve işkencenin yaygınlaştığını ortaya koydu. Darp, tehdit, hakaret, çıplak arama, ağız içi arama, ajanlık dayatması, cenaze ve görüş yasağı, tecrit gibi başlıklar altında toplam 4745 hak ihlali kaydedildi.
Ayrıca, 91 cezaevinde toplam 1997 tutuklunun çeşitli gerekçelerle dönüşümlü açlık grevine girdiği belirtildi. Açlık grevlerinin temel nedenleri arasında sağlık hizmetlerine erişimdeki engeller, disiplin cezaları ve tahliyelerin idari kararla ertelenmesi yer aldı.
İletişim ve Sosyal Haklara Yönelik Engeller
2024 yılı verilerine göre cezaevlerinde:
-
Sosyal faaliyetlere ilişkin 4028,
-
Haberleşme hakkına ilişkin 4474,
-
Bilgiye erişim alanında ise 3261 ihlal yaşandı.
Kadın ve Çocuk Mahpuslar
Rapor, 2 Aralık 2024 itibarıyla cezaevlerinde 16 bin 419 kadın tutuklu bulunduğunu, 0-6 yaş arası 759 çocuğun ise anneleriyle birlikte cezaevlerinde yaşadığını ortaya koydu. LGBTİ+ mahpuslara ilişkin ise yeterli sayısal veri elde edilemediği belirtildi.
