Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye, el-Cezire televizyonunda yayımlanan mülakatta, ateşkes müzakerelerinden esir değişimine, Gazze’nin yeniden yönetimine ve bölgedeki diplomatik temaslara kadar geniş bir yelpazede açıklamalarda bulundu. El-Hayye, görüşmelerin seyrine, arabulucuların sunduğu listelere ve uluslararası denetim taleplerine ilişkin detayları paylaştı.
El-Hayye, ateşkesten 72 saat sonra teslim edilen esir ve asker sayılarıyla ilgili olarak tarafların taahhütlerine sadık kaldığını söyledi. Arama ve ceset iadesi sürecinde zorluklar yaşandığını; bunun nedeni olarak Gazze toprağının yapısında ve saldırıların yarattığı tahribatta ortaya çıkan engelleri gösterdi. Yetkililerin verdiği rakamlara göre 28 cesetten 17’sinin iade edildiğini, kalanlarla ilgili aramalar ve tespit çalışmalarının sürdüğünü ifade etti.
Arabuluculuk sürecinde Kahire’de oluşturulan operasyon odalarında hem Mısırlı ekiplerin hem de tarafların temsilcilerinin bulunduğunu belirten el-Hayye, “aramalar Kızılhaç gözetiminde yürütülecek” dedi ve yeni arama sahalarının belirlendiğini aktardı. Ayrıca, Mısırlı tarafla alınan kararlar doğrultusunda ekipman girişine izin verilmesi ve arama alanlarının koordinasyonunun sağlandığını söyledi.
Gazze’nin yeniden yönetimi konusunda el-Hayye, Mısırlı arabulucuların sunduğu isimlerden oluşacak ve siyasi aidiyeti olmayan yaklaşık 40 kişilik bir liste sunduklarını, bu isimlerden oluşacak bir İdari Komite ile yönetimin tamamen teslim edilmesine hazır olduklarını bildirdi. Komitenin hem sivil hem de polis gücünü denetleyeceğini, idari yapının tüm yetkileriyle merkezileştirileceğini vurguladı.
Uluslararası/bölgesel güçlerin ateşkesi izleme ve tarafları ayırma görevini üstlenebileceğini söyleyen el-Hayye, bu güçlerin Gazze içi yönetimde rolü olmayacağını açıkladı. Arap ve İslami ülkelerin bu gözlem gücünde yer almasının memnuniyet verici olduğunu belirtti. Ayrıca, yeniden inşa sürecinin hızlandırılması ve sınır kapılarının tam kapasitede açılması çağrısını yineledi. El-Hayye, “Anlaşma çerçevesinde günlük tır sayısının çok daha yüksek olması gerekir” diyerek insani yardım akışının hızlanmasını talep etti.
El-Hayye, Filistinli gruplarla yürütülen diyaloglarda Fetih de dahil geniş mutabakat sağlandığını, ulusal meselelerin sadece tek bir gruba ait olmadığını söyledi. Gazze ile Batı Şeria’nın tek bir ulusal bütün olduğunu vurgulayarak, ayrışmayı kabul etmediklerini belirtti. İdari Komite’nin süresinin ya yapılacak seçimlerle ya da onaylanmış bir Filistin hükümetiyle sona ermesi gerektiğini aktardı.
Mülakatta uluslararası diplomasiye ilişkin de değerlendirmeler yapan el-Hayye, ABD yönetimi ve bazı yetkililerle yapılan temaslara değindi; Başkan Trump’ın savaşı sona erdirme taahhüdü verdiği yönündeki temasları aktardı. Doha’da yaşanan saldırıların savaşa ilişkin dengeleri değiştirdiğini, bunun işgalin hedeflerine ulaşamamasında etkili olduğunu savundu.
Silah meselesine ilişkin konuşan el-Hayye, Filistinli güçlerin mücadele amaçlı silah taşıdığını; ancak bağımsız bir Filistin devleti kurulduğunda bu silahların ve unsurların devlete devredileceğini belirtti. Esir meselesinin “ulusal” bir konu olduğunu vurgulayan el-Hayye, görüşmelerde esirlerin serbest bırakılmasının öncelikli gündem maddesi olduğunu, ancak Ahmet Sa'adat, Mervan Barguti gibi bazı önemli isimler üzerinde işgalci İsrail’in vetosunun bulunduğunu da sözlerine ekledi.
El-Hayye, Gazze halkına hitaben de “yardımların kesilmemesi, barınma ve insani ihtiyaçların karşılanması” çağrısı yaptı ve uluslararası toplumu acil harekete geçmeye davet etti. Mülakat, el-Hayye’nin ateşkesin korunması, arama-iade süreçlerinin hızlanması ve Gazze’nin yönetiminde uluslararası gözetim gibi kilit konularda ayrıntılı taahhütler verdiği bir oturum olarak değerlendirildi.
