Mutlak Butlan Tartışması Ne?
CHP’de kurultay tartışmaları devam ediyor. 30 Haziran 2025’te görülecek Kurultay davasında mahkemeden çıkacak karar bekleniyor.
CHP’nin başına yeniden Kemal Kılıçdaroğlu’nun döneceğine dair iddialar atarken konuyla ilgili eski genel başkandan açıklama gelmişti. Kemal Kılıçdaroğlu, mutlak butlan kararıyla partinin başına döneceğini belirtirken “Mahkeme kararını 'tanımıyorum' demenin hukuki olarak bir karşılığı yok” ifadelerini kullanmıştı.
Mutlak Butlan Nedir?
CHP'deki mutlak butlan sözlerinin ardından bu ifadenin ne anlama geldiği araştırılmaya başlandı. Peki, mutlak butlan nedir, ne demek?
Mutlak Butlan Nedir?
Mutlak butlan, bir hukuki işlemin daha en başından itibaren yasaya açıkça aykırı olması nedeniyle geçersiz sayılmasıdır. Bu tür işlemler, hukuk düzeni tarafından yapılmamış kabul edilir; yani başlangıçtan itibaren hiçbir hukuki sonuç doğurmaz. Geçersizliğin kaynağı genellikle kamu düzenine aykırılık, genel ahlak kurallarına ters düşme, konu itibarıyla fiilen imkânsızlık veya tarafların hukuki ehliyetten yoksun olması gibi ağır sebeplerdir. Mahkemeler, mutlak butlan durumunu tarafların talebi olmasa bile kendiliğinden dikkate alabilir.
Nisbi Butlan Nedir?
Nisbi butlan, hukuki işlemin bazı özel sebeplerden ötürü geçersiz sayılabilmesine rağmen, bu geçersizliğin yalnızca ilgili tarafların talebiyle gündeme gelebileceği bir durumdur. Bu tür bir butlan, genellikle taraflardan birinin iradesinin sakatlanması gibi durumlarda ortaya çıkar ve hukuki işlemin geçersizliği otomatik olarak değil, ancak tarafın beyanıyla geçerlilik kazanır. Hata, hile veya tehdit sonucu yapılan sözleşmeler nisbi butlan kapsamına girer. Bu nedenle, mahkeme geçersizlik halini kendiliğinden değil, yalnızca tarafların başvurusu üzerine değerlendirir.
Mutlak Butlan Sebepleri Neler?
Kamu Düzenine Aykırılık: Bir işlemin toplumun temel düzenine, hukuki istikrara veya devletin temel ilkelerine aykırı olması durumudur.
Ahlaka Aykırılık: Toplumun genel ahlak anlayışına ve etik değerlere aykırı hukuki işlemler geçersiz sayılır.
Konunun İmkansız Olması: Sözleşmenin konusunun objektif olarak imkânsız olması durumunda yapılan işlem baştan itibaren hükümsüzdür.
Hukuki Ehliyetin Bulunmaması: Taraflardan birinin hukuki işlem yapma ehliyetine sahip olmaması durumudur.
Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık: Kanunda açıkça belirtilmiş kurallara aykırı işlemler, geçersiz sayılır.
Gerekli Şekil Şartlarına Uyulmaması: Kanunun belli işlemler için zorunlu kıldığı şekil şartlarına (yazılılık, noter onayı gibi) uyulmazsa işlem geçersiz olur.
Konunun Hukuka Aykırı Olması: İşlemin konusu suç teşkil ediyorsa veya hukuk dışı bir amaç taşıyorsa mutlak butlan gündeme gelir.
