İnsanlık tarihi sayısız katliam, soykırım ve insanlık dışı olaya şahit olmuştur. 21. yüzyıla gelindiğinde ise tüm bu edindiği tecrübelerle insan hakları kazanımları elde etmiş, bu kazanımları çeşitli kuruluş, belge ve sözleşmeyle garanti altına almaya çalışmıştır. Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin bu belge ve sözleşmelere taraf olmalarıyla insan haklarının evrensel normlar olması hedeflenmiştir.
7 Ekim 2023 tarihine gelindiğinde İsrail Gazze’de dünya tarihinin görmediği düzeyde bir katliama başlamış ve bu “haklar” ile ilgili büyük bir sorgulama sürecine girilmiştir. Yoksa bu haklar kağıt üzerinde midir? Ya da evrsensel mi değildir? Öyle ki, İsrail saldırının ilk dört gününde Amerikan ordusunun, Afganistan’da bir yılda kullandığı miktarda bombayı Gazze’ye atmıştır. İki yıldır devam eden saldırılarda, her biri ayrı inceleme konusu olacak sayısız insan hakları ihlali yaşanmış, iki yılın sonunda 66 binden fazla kişi ölmüş, 168 binden fazla kişi yaralanmış, 15 bin’den fazla kişi ise uzuvlarını kaybetmiştir. Sonucu en yıkıcı olan ihlallerden biri ise yüksek amputasyon oranlarıdır.
Tüm savaşlar ölen, yaralanan ve engelli kalan kişileri beraberinde getirir. Ancak Gazze’de iki yıldır devam eden sistemli soykırımda, ampute bireylerin sayısı oldukça fazladır. Sayıları net olarak bilinmese de Gazze Sağlık Bakanlığının verilerine göre, 7 Ekim 2023’ten 2025’e kadar olan dönemde, 4 bin 500 kişi üst ve alt uzuvlarını kapsayan amputasyon geçirmiştir. Üstelik bu kişilerin büyük çoğunluğunu kadın ve çocuklar oluşturmaktadır. Özellikle yüzde 18 gibi bir oranda çocukların kitlesel olarak amputasyon geçirmesi, gelecek neslin yok edilmesi anlamına gelmektedir.
Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, “Gazze’nin dünyada kişi başına en fazla ampute çocuk sayısına sahip olduğunu ve bu çocukların birçoğunun anestezi olmadan uzuvlarının kesildiğini” belirtmektedir.
Sağlık hizmetine erişim imkanı olmayan bu çocuklar, psikolojik travma, kalıcı engellilik, enfeksiyon, kronik ağrı, eğitimden dışlanma gibi birçok fiziksel ve psikososyal sorun yaşamaktadır.
