Fonlayan ve Yürüten Kuruluşlar:
Madleen gemisi, sivil toplum dayanışmasıyla örgütlenen bir insani yardım girişimidir. Girişimi, çeşitli ülkelerden kampanya ve inisiyatiflerin bir araya geldiği Özgürlük Filosu Koalisyonu (Freedom Flotilla Coalition – FFC) yürütmektedir. Koalisyon, Gazze ablukasını kırmak ve bölgeye insani yardım ulaştırmak amacıyla 2010’da Mavi Marmara ile başlayan deniz misyonlarını sürdürmekte; bu kapsamda “Gazze Ablukasını Kırma Komitesi” gibi bileşenlerle birlikte çalışmaktadır. Geminin finansmanı, açık kaynaklarda belirtilmemekle birlikte, FFC üyesi kampanyalar ile uluslararası bağışçı ve gönüllü ağlarının dayanışmasına dayandırılmaktadır.
Gemideki Yolcular:
Madleen’de toplam 12 gönüllü yer almaktadır. Bunların çoğu insan hakları ve sivil toplum aktivistidir. Aralarında İsveçli bir iklim aktivisti, Fransız asıllı bir Avrupa Parlamentosu üyesi (Filistin kökenli), İrlandalı bir sinema oyuncusu ve uluslararası medya mensupları vardır. Örneğin, gemide bir AB milletvekili, bir aktör, bir Al Jazeera muhabiri ile çeşitli ülkelerden doktorlar ve hukukçular bulunmaktadır. Takımın içinde Türkiye, Almanya, Fransa, İtalya, İspanya, Hollanda, Brezilya gibi ülkelerden gelen aktivistler ve sağlık çalışanları da yer almaktadır. Katılımcıların çoğu silahsız barışçıl eylemci profilde olup insani yardım taşımaktadır.
Madleen gemisi, 12 kişilik bir ekip tarafından yönetilmektedir. Ekip, 11 gönüllü aktivist ve 1 gazeteciden oluşmaktadır. Gemideki isimler ve temsil ettikleri ülkeler şu şekildedir:
Greta Thunberg (İsveç): Dünyaca ünlü iklim aktivisti.
Rima Hassan (Fransa-Filistin): Avrupa Parlamentosu üyesi, Filistin kökenli Fransız siyasetçi.
Hüseyin Şuayb Ordu (Türkiye): Türk aktivist, misyonun barışçıl olduğunu vurgulayan açıklamalarıyla dikkat çekmiştir.
Yasemin Acar (Almanya): İnsan hakları aktivisti ve geminin basın koordinatörü.
Baptiste Andre (Fransa)
Omar Faiad (Fransa)
Pascal Maurieras (Fransa)
Yanis Mhamdi (Fransa)
Reva Viard (Fransa)
Thiago Avila (Brezilya)
Marco van Rennes (Hollanda)
Sergio Toribio (İspanya)
Taşınan Yardım Malzemeleri:
Gemi, sembolik düzeyde olsa da Gazze’de acil ihtiyaç duyulan temel malzemeler taşımaktadır. Resmi açıklamalara göre yükte bebek maması, un, pirinç, bebek bezi, kadın hijyen ürünleri, su arıtma kitleri, tıbbi malzemeler, koltuk değnekleri ve çocuk protezleri gibi ürünler bulunmaktadır. Bu malzemeler, Gazze’deki nüfusun büyük bir kısmının yaşadığı kıtlık ve temel ihtiyaç krizine dikkat çekmek amacıyla seçilmiştir. Özgürlük Filosu Koalisyonu yetkilileri, taşınan yardım malzemelerinin “Gazze halkı için acil ihtiyaç” kapsamında olduğunu vurgulamışlardır.
Amaç ve Bağlam:
Gemi, esasen Gazze’deki deniz ablukasını kırıp insanî yardım ulaştırmak ve küresel kamuoyunun dikkatini bölgedeki insani krize çekmek için yola çıkmıştır. Bu misyon, Ekim 2023’te İsrail-Hamas çatışması ile derinleşen kriz bağlamında önem kazanmıştır. Gazze’de uygulanan deniz-hava-karabacağını sebebiyle binlerce kişi açlıkla mücadele etmekte, %90’ın üzerinde bir oran akut gıda yetersizliğiyle karşı karşıyadır. BM raportörleri ve insan hakları uzmanları, Gazze halkının “yok oluşunu önlemek için” acilen yardıma ihtiyaç duyduğunu belirterek bu girişimi “sembolik ve güçlü bir çaba” olarak nitelemiş; İsrail’e gemiye yönelik her türlü düşmanca eylemden kaçınma çağrısı yapmıştır. Geminin adı, Gazze’nin ilk kadın balıkçısı Madleen Kullab’ın onuruna seçilmiştir. Madleen
1 Haziran 2025’te Sicilya’daki Katanya Limanı’ndan hareket etmiş; yaklaşık 2.000 km’lik yolculuğun yedi gün sürmesi planlanmıştır.
Konum ve Varış Planı:
Gemi, Guinnes ve Forensic Architecture gibi kurumlarca canlı olarak takip edilmektedir. İzlenebilen verilere göre 8 Haziran akşamı Madleen, Gazze kıyılarına yaklaşık 160 deniz mili (yaklaşık 300 km) uzaklıktaydı. Basın koordinatörü Yasemin Acar’a göre gemi o anda Mısır kara sularına yakın bir bölgedeydi ve eğer İsrail müdahale etmezse 9 Haziran sabahı Gazze sahiline ulaşmayı hedefliyordu. Acar ayrıca, kısa süre içinde iletişimin kesilme riskiyle karşı karşıya olduklarını bildirmiştir. Resmi AIS verisi bulunmamakla birlikte bu açıklamalar geminin 9 Haziran 00:30 civarında Gazze yönüne ilerlemekte olduğunu göstermektedir.
İşgalci İsrail’in Açıklamaları:
İsrail, Madleen gemisinin Gazze’ye ulaşmasını engellemek için açıkça müdahale sinyalleri vermiştir. İsrail’in resmi açıklamaları ve medyada yer alan bilgiler şu şekildedir:
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz: Katz, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Madleen gemisinin Gazze kıyılarına ulaşmasını engellemek için İsrail ordusuna “ne gerekiyorsa yapma” talimatı verdiğini duyurmuştur. Katz, İsrail’in Gazze’deki ablukayı kırmayı amaçlayan her türlü girişime “deniz, hava ve karada harekete geçeceğini” belirtmiştir.
İşgalci İsrail Medyası: İsrail devlet televizyonu Kan, güvenlik birimlerinin geminin Gazze’ye ulaşmasını engelleme kararı aldığını bildirmiştir. i24NEWS, İsrail donanmasının gemiyi durdurmak için deniz komandolarını hazırladığını ve gemiye el koyma olasılığı için planlama yapıldığını iddia etmiştir. Kanal 12, ordunun gemiyi Aşdod Limanı’na çekmeyi ve aktivistleri sınır dışı etmeyi planladığını rapor etmiştir.
İşgalci İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin: Defrin, İsrail’in Gazze’ye yardım taşıyan gemiye karşı harekete geçmek için hazırlık yaptığını açıklamıştır.
Geçmiş Olaylara Atıf: İsrail, 2010’daki Mavi Marmara saldırısı ve 2 Mayıs 2025’te Conscience gemisine yönelik insansız hava aracı saldırısını hatırlatan bir tutum sergilemektedir. Aktivistler, bu geçmiş olayları referans alarak İsrail’in olası bir müdahalesinin savaş suçu teşkil edeceğini savunmaktadır.
Hamas’ın Açıklamaları:
Hamas Siyasi Büro Üyesi Basim Naim, Madleen gemisiyle ilgili bir açıklama yaparak İsrail’in gemiye yönelik tehditlerini kınamıştır. Naim, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullanmıştır:
“Gazze’de vahşice uygulanan ablukayı kırmak için insanlık adına hayatlarını riske atan dayanışmacıların hayatlarından İsrailli liderleri sorumlu tutuyoruz.”
“İsrail’in Gazze’deki ablukayı kaldırmak için ister Madleen gibi denizden ister birkaç ülkeyi geçerek karadan gerçekleştirilen eylemleri hedef alan tehditleri, dünyadaki özgür insanların hedeflerine ulaşması konusundaki iradelerini kıramayacaktır.”
“Nefret, ölüm ve yıkımın iradesi, yaşama iradesine galip gelemeyecektir.”
Naim’in açıklamaları, Hamas’ın gemiyi desteklediğini ve İsrail’in olası müdahalesini bir savaş suçu olarak gördüğünü ortaya koymaktadır.
Uluslararası Tepkiler ve Diğer Ülkeler:
Uluslararası kamuoyunda en belirgin tepkiler BM kanadından gelmiştir. Birleşmiş Milletler Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, geminin “sadece yardım değil, insaniyet de taşıdığı” mesajını paylaşmış; ayrıca BM İnsan Hakları Konseyi’ne bağlı özel raportörler grubu da Madleen’in Gazze’ye güvenle geçiş yapması çağrısında bulunmuştur. Raportörler ortak açıklamalarında, Gazze halkının “yok oluşunu önlemek için” acilen yardıma ihtiyacı olduğunu vurgulayarak, İsrail’e engelleyici eylemlerden kaçınma uyarısı yapmıştır. AB kurumlarından veya diğer ülkelerden Madleen gemisiyle ilgili spesifik bir açıklama henüz gelmemiştir (bulunan kaynaklarda öne çıkan yalnızca BM ve insan hakları çevrelerindeki değerlendirmelerdir). Özetle, girişime ilişkin resmi tepkiler UN raporörlerinin güvenli geçiş çağrılarıyla sınırlı kalmış; AB ve diğer büyük aktörlerden kamuoyuna yansımış bir beyanat tespit edilememiştir.
Türkiye: Türk medyası, gemiyi yakından takip etmekte ve Türk aktivist Hüseyin Şuayb Ordu’nun açıklamalarını öne çıkarmaktadır. Türkiye resmi makamlarından doğrudan bir açıklama bulunmamakla birlikte, Türk kamuoyunda gemiye destek büyüktür. Türk aktivist Ordu, misyonun barışçıl olduğunu ve silah değil, ilaç ve gıda taşıdıklarını belirtmiştir.
Batı Ülkeleri: Fransız-Filistinli Avrupa Parlamentosu üyesi Rima Hassan, Batı ülkelerinin “sömürgeci işbirliğini” eleştirerek, geminin misyonunun uluslararası dayanışma gerektirdiğini vurgulamıştır. Ancak, İsveç, Fransa, Almanya, Hollanda ve İspanya gibi ülkelerden resmi bir devlet açıklaması rapor edilmemmiştir.
Arap Ülkeleri: Rima Hassan, Arap dünyasını “korkaklıkla” suçlayarak, gemiye daha fazla destek çağrısında bulunmuştur. Arap ülkelerinden resmi bir açıklama kamuoyuyla paylaşılmamıştır.
Uluslararası Kamuoyu: Gemi, Gigi Hadid, Bella Hadid, Macklemore ve Maisie Williams gibi dünyaca ünlü isimlerden destek almıştır. Bu destek, geminin küresel vicdanın sembolü haline geldiğini göstermektedir.
Madleen Gemisi 9 Haziran 2025, 00:30 İtibarıyla Nerededir?
Madleen gemisi, 1 Haziran 2025’te İtalya’nın Sicilya adasındaki Katanya limanından yola çıkmıştır. Yaklaşık 2.000 km’lik yolculuğun 7 gün sürmesi planlanmıştır ve geminin 7-8 Haziran civarında Gazze’ye ulaşması beklenmektedir. 4 Haziran itibarıyla gemi, Sicilya’dan yaklaşık 600 km uzakta, Yunan karasularına 68 km mesafede tespit edilmiştir. 8 Haziran itibarıyla ise geminin Mısır kıyılarında, Gazze’ye yaklaşık 160 deniz mili mesafede olduğu bildirilmiştir. Ancak, 9 Haziran 00:30 itibarıyla geminin tam konumu hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır. İsrail’in uyguladığı internet karartması ve elektronik müdahaleler nedeniyle geminin AIS (Otomatik Tanımlama Sistemi) ve uydu sistemlerinde kesintiler yaşanmaktadır. Brezilyalı aktivist Thiago Avila, geminin konumunun Ürdün havaalanında gösterildiğini, bunun bir savaş suçu hazırlığı olabileceğini belirtmiştir. Forensic Architecture tarafından sağlanan GPS takibi, geminin uluslararası sularda seyrettiğini göstermektedir.
