Uzmanlardan Kritik Uyarı: Zihinsel Sağlığı Korumak İçin Dijital Detoks Şart
Sürekli Çevrimiçi Olmanın Gizli Tehlikeleri
Ülkemizin önde gelen psikiyatrist ve nörologları, dijital cihazlara olan aşırı bağımlılığın zihinsel sağlık üzerinde oluşturduğu yıkıcı etkiler konusunda vatandaşları uyardı. Uzmanlar, özellikle sosyal medya platformlarında geçirilen sürenin son yıllarda dramatik şekilde artmasının ciddi sonuçlar doğurduğunu açıkladı. Türkiye'de ortalama bir bireyin günde 7-8 saatini dijital ekranlara bakarak geçirdiği belirlendi. Bu durumun dikkat dağınıklığı, konsantrasyon eksikliği ve hafıza problemlerine yol açtığı tespit edildi.
İstanbul Üniversitesi Nöroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Ayşe Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Beynimiz sürekli bilgi bombardımanına maruz kaldığında dinlenme fırsatı bulamıyor" dedi. Uzmanlar, özellikle gençler arasında gözlemlenen aşırı teknoloji kullanımının gelecek nesillerin zihinsel kapasitesini tehdit ettiği konusunda ciddi endişeler taşıyor. Bu durumun önüne geçebilmek için bireylerin bilinçli adımlar atması gerektiğini vurgulandı.
Uyku Bozuklukları ve Karar Verme Sürecine Etkiler
Türk Nöroloji Derneği'nin yaptığı kapsamlı araştırma, akıllı telefon kullanımının özellikle gece saatlerinde büyük sorunlara yol açtığını ortaya koydu. Mavi ışığın melatonin hormonunu baskılaması nedeniyle bireylerin kaliteli uyku uyuyamadığı belirlendi. Uyku bozukluklarının yalnızca yorgunlukla sınırlı kalmadığı, aynı zamanda bağışıklık sistemini de zayıflattığı uzmanlar tarafından aktarıldı. Karar verme sürecinde ise bireylerin normalden daha yavaş ve hatalı kararlar aldığı gözlemlendi.
Ankara Psikiyatri Hastanesi'nden Dr. Mehmet Kaya, "Hastalarımın büyük çoğunluğu sabah kalktığında kendini daha yorgun hissediyor" ifadesini kullandı. Bu durumun iş performansını ve günlük yaşam kalitesini doğrudan etkilediği bildirildi. Uzmanlar, bireylerin uyku öncesi en az 1 saat boyunca dijital cihazlardan uzak durmalarını öneriyor. Ayrıca yatak odasında televizyon ve telefon bulundurulmaması konusunda vatandaşlar uyarıldı.
Zihinsel Denge İçin Dijital Detoks Önerileri
Uzmanlar, bu süreçte doğa yürüyüşleri, yüz yüze sosyal etkileşimler ve fiziksel aktivitelerin önemini vurguladı. Ailelerin çocuklarıyla birlikte belirli saatlerde teknolojiden uzak kalabileceği ortak aktiviteler planlaması önerildi. İş yerlerinde ise çalışanların molalarında telefon kullanmaması ve yeşil alanlarda vakit geçirmesi tavsiye edildi.
Türk Psikologlar Derneği'nin hazırladığı rehberde, dijital detoks sürecinin zorlayıcı olabileceği ancak sabırla devam edildiğinde büyük faydalar sağladığı belirtildi. Uzmanlar, bireylerin kendilerine küçük hedefler koyarak başlaması gerektiğini ifade etti. Örneğin, ilk hafta akşam yemeklerinde telefon kullanmamak gibi basit hedeflerle başlanması önerildi. Zamanla bu sürenin artırılması ve kalıcı alışkanlıklar haline getirilmesi gerektiği vurgulandı.
Toplumsal Bilinç ve Uzun Vadeli Çözümler
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, yakın zamanda dijital bağımlılıkla mücadele için kapsamlı bir eylem planı hazırladıklarını duyurdu. Bu plan kapsamında okullarda çocuklara dijital okuryazarlık eğitimi verilmesi kararlaştırıldı. Aile hekimleri de vatandaşlara düzenli kontrollerde dijital kullanım alışkanlıkları hakkında bilgi verecek. Üniversitelerde ise öğrenciler için danışmanlık hizmetlerinin kapsamı genişletilecek. Uzmanlar, bu sorunun yalnızca bireysel değil, toplumsal düzeyde ele alınması gerektiğini savunuyor.
