ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un hazırladığı 21 maddelik ateşkes planı İsrail basınında yayımlandı. Plan; esir takası, Hamas’ın yönetimden dışlanması, Gazze’nin uluslararası denetime açılması ve uzun vadede Filistin Devleti’nin kurulmasına giden bir yol haritası sunuyor. Netanyahu ise bazı maddelerde değişiklik yapılmasını istiyor.
ABD’nin Gazze Planı İşgalci İsrail Basınında
The Times of Israel’in ortaya çıkardığı belgeye göre ABD, Gazze’deki savaşı sonlandırmak için kapsamlı bir ateşkes planı hazırladı. Trump yönetiminin sunduğu 21 maddelik plan; esir değişimi, insani yardım akışının artırılması, Gazze’nin yeniden inşası ve Hamas’ın siyasi süreçten tamamen çıkarılmasını içeriyor.
Planın temel amacı, bölgedeki çatışmaları durdurmak ve uzun vadede bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulmasına giden süreci başlatmak.
Esir Takası ve Savaşın Sona Erdirilmesi
Plana göre İsrail ve Hamas anlaşmayı kabul ederse çatışmalar derhal sona erecek. İsrail ordusu saldırılarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecek.
Anlaşmanın ardından 48 saat içinde sağ ve ölü tüm İsrailli esirler iade edilecek. Bunun karşılığında İsrail, ömür boyu hapis cezası almış yüzlerce Filistinli esiri ve savaşın başından bu yana tutulan binden fazla Gazzeliyi serbest bırakacak. Ayrıca, birkaç yüz Filistinlinin naaşları teslim edilecek.
Hamas üyeleri barış içinde yaşamayı taahhüt ederse affedilecek; ayrılmak isteyenlere güvenli geçiş hakkı tanınacak.
İnsani Yardım ve Geçici Yönetim
Anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle Gazze’ye, Ocak 2025’te belirlenen miktardan az olmamak kaydıyla günde 600 kamyonluk insani yardım ve altyapı malzemesi girişi sağlanacak.
Yardımlar, BM, Kızılay ve bağımsız kuruluşlar tarafından tarafların müdahalesi olmadan dağıtılacak. Gazze, Filistinli teknokratlardan oluşan geçici bir hükümet tarafından yönetilecek ve bu yapı, ABD’nin Arap ve Avrupa’daki ortaklarıyla oluşturacağı uluslararası bir kurum tarafından denetlenecek.
Gazze’nin Yeniden İnşası ve Ekonomik Plan
Modern şehircilik alanında uzman ekiplerle Gazze’nin yeniden inşası için ekonomik bir plan hazırlanacak. Katılımcı ülkeler, indirimli gümrük tarifeleri ve özel erişim oranlarıyla bir ekonomik bölge kuracak. Kimse zorla bölgeden çıkarılmayacak, ayrılmak isteyenlerin geri dönmesine izin verilecek.
Hamas Yönetimden Dışlanıyor
Planın en dikkat çeken maddelerinden biri, Hamas’ın Gazze’nin yönetiminde hiçbir rol üstlenmemesi. Tüneller dahil askeri altyapı tamamen yıkılacak ve yeniden inşası engellenecek. Yeni yönetim, komşularıyla barış içinde yaşamayı taahhüt edecek.
Bölgesel aktörler Hamas’ın yükümlülüklerini yerine getirmesi için güvenlik garantisi verecek. ABD ve uluslararası ortaklar, geçici bir güvenlik gücü oluşturacak ve bu güç, uzun vadede Filistin polis gücünü eğiterek iç güvenliği devralacak.
İsrail’in Çekilmesi ve Filistin Devleti Yol Haritası
İsrail, Gazze’yi işgal ya da ilhak etmeyecek. Kademeli olarak işgal ettiği bölgeleri devredecek. Hamas planı reddederse, terörden arındırılmış bölgelerde bu maddeler yine uygulanacak ve kontrol, uluslararası istikrar gücüne devredilecek.
Gazze’nin yeniden inşası ilerledikçe ve Filistin Yönetimi reformlarını uyguladıkça Filistin Devleti’nin kurulması için zemin hazırlanacak. ABD, İsrail ve Filistin arasında siyasi ufuk oluşturmak amacıyla yeni bir diyalog süreci başlatılacak.
Netanyahu Değişiklik Talep Ediyor
Yedioth Ahronot gazetesine göre İsrail hükümeti planın büyük bölümünü olumlu karşıladı. Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu, bazı maddelerde değişiklik yapılmasını istedi. Kanal 13’ün haberine göre Washington yönetimi, İsrail’in Hamas’la uzlaşmaya yanaşmamasına karşı sabrını yitirmeye başladı.
Trump’ın 29 Eylül’de Netanyahu ile yapacağı görüşmede, Beyaz Saray’ın Gazze’deki savaşı sonlandırmak için daha kararlı bir tavır takınması bekleniyor.
