İşgalci İsrail, Suriye’yi yol geçen hanına çevirdi
İşgalci İsrail ordusu, Kuneytra’nın Bureyka beldesine dün gece sızarak 1974 Ayrıştırma Anlaşması’nı bir kez daha ihlal etti. Resmi ajans SANA, bir araç ve bir minibüsten oluşan birliğin güney kırsala doğru ilerlediğini duyurdu. İşgalci İsrail güçleri önceki gün de Ruveyhine beldesini, Yermuk Havzası’nı ve Doğu Tel Ahmar ormanlığını hedef aldı. Suriye makamları, saldırıların uluslararası hukuku açıkça çiğnediğini vurguladı ve BM’ye acil müdahale çağrısı yaptı.
İhlaller zinciri: İki günde dört nokta
İşgalci İsrail, 48 saat içinde Kuneytra ve Dera illerinde dört ayrı bölgeye girdi. Topçu atışlarıyla Doğu Tel Ahmar’ı vurdu. Sınırlarımız adeta yok sayılıyor. Suriye Dışişleri, her ihlalin ateşkes anlaşmasını yok saymak anlamına geldiğini bildirdi. Yetkililer, uluslararası toplumun sessiz kalmasının cesaretlendirdiğini söyledi.
Golan’dan Şam’a 25 kilometre
27 Kasım’da başlayan çatışma dalgası, 8 Aralık’ta Baas rejiminin çökmesiyle eş zamanlı olarak işgalci İsrail’in geniş çaplı saldırılarını beraberinde getirdi. Golan’daki tampon bölgeyi aşan işgalciler, başkentin 25 kilometre yakınındaki noktalara yerleşti. 1967’den bu yana Golan’ı işgal altında tutan işgalci İsrail, 1974 Ayrıştırma Anlaşması’yla çizilen hatları fiilen yok sayıyor. Anlaşma, tarafların silahtan arındırılmış bölgede karşı karşıya gelmemesini öngörüyordu.
Rejim kalıntılarını imha
Suriye ordusunun dağılmasıyla işgalci İsrail, el yapımı patlayıcı ve füze tehdidini önlemek bahanesiyle askeri altyapıyı hedef alıyor. Golan’ın yanı sıra Kuneytra ve Dera kırsallarındaki cephanelikler havadan vuruluyor. İnsansız hava araçları, yer gözlem istasyonları ve radarlar imha listesinde. İŞgalci İsrail Savunma Bakanlığı, Suriye topraklarının İran’a bağlı grupların eline geçmesini önlemek istediğini açıklıyor. Bu gerekçeyle sınır hattında yeni yol kontrol noktaları kuruluyor.
Uluslararası sessizlik
BM’nin 1974 tarihli Ateşkes Gözlem Misyonu, ihlalleri raporlamakla görevli. Ancak raporlar Güvenlik Konseyi’nde görüşülemiyor. Rusya ve ABD’nin karşılıklı vetoları nedeniyle Konsey, Suriye gündemiyle 2019’dan bu yana toplanamıyor. Avrupa Birliği, taraflara itidalli davranma çağrısı yaptı. Ancak çağrı, somut yaptırım tehdidi içermiyor. Analistler, sessizliğin işgalci İsrail’in müdahale alanını genişlettiğini belirtiyor.
İdlib’ten Golan’a yeni harita
Suriye’nin kuzeyindeki İdlib’deki cihatçı grupların ilerleyişi, güneydeki işgalci İsrail hareketliliğiyle eş zamanlı. Gözlemciler, ülkenin fiilen bölünmesine dair yeni bir haritanın ortaya çıktığı uyarısında bulunuyor. Türkiye’nin kontrolündeki bölgeler, Rusya’nın üsleri, İran destekli milisler ve işgalci İsrail’in genişlettiği tampon bölge. Bu parçalanmışlık, gelecekteki anayasal süreci de zora sokuyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, taraflar arasında güven oluşturacak tek bir mekanizma bulunmadığını söylüyor.
1974’teki çizgiyi kim koruyacak?
Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması, tarafların silahlarını belirli hatların gerisine çekmesini ve UNDOF’un denetimini öngörüyordu. Ancak işgalci İsrail’in son hamleleri, anlaşmayı fiilen rafa kaldırıyor. Suriye Dışişleri, anlaşmanın garantörü olan BM’yi göreve çağırıyor. Kurum, “Ateşkes çizgisi yok sayılıyorsa gözlemciler neyi denetleyecek?” diye soruyor. UNDOF yetkilileri, gözlem kulelerine ulaşan raporları New York’a iletiyor. Ancak Güvenlik Konseyi’nin karar alamaması nedeniyle somut bir baskı oluşmuyor.
