İsrail Meclisi'nde Yağlı Urgan Rozetli İdam Tasarısı
İsrail Meclisi dün yine tansiyonun yükseldiği bir güne sahne oldu. Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve partisinin milletvekilleri, Filistinli tutuklulara idam cezası öngören yasa tasarısının görüşüldüğü oturuma yakalarına taktıkları sarı yağlı urgan rozetiyle geldi. Rozetin anlamı, partisinin idam konusundaki ısrarını simgeliyordu. Görüntüler sosyal medyada dakikalar içinde yayıldı.
Ben-Gvir: "Bu, ısrarımızın göstergesi"
Ben-Gvir, ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformunda paylaştığı fotoğrafta yakasındaki rozetle poz verdi. Paylaşımında, "Ulusal Güvenlik Komitesi'ndeki oturuma milletvekillerimle birlikte bu rozeti takarak geldik. Çünkü biz idam cezasını istiyoruz" ifadesini kullandı. Ben-Gvir, bu hareketin Filistinli tutukulara yönelik idam cezasının çıkarılması yönündeki kararlılığın sembolü olduğunu savundu. Rozetin sarı rengi dikkat çekti.
Yasa tasarısı ne öngörüyor?
Tartışmalı yasa tasarısı, "bir İsrailliyi milliyetçi saiklerle öldüren Filistinlilere ölüm cezası verilmesini" öngörüyor. Ancak metinde dikkat çeken detay, aynı suçu işleyen İsraillilerin bu kapsamın dışında tutulması. Eleştiriler, bu durumun çifte standarda yol açacağı yönünde. Tasarının yasalaşması halinde idam cezası yalnızca Filistinli kişiler için uygulanacak. İnsan hakları örgütleri, bu durumun eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirtiyor.
Meclis koridorlarında gerginlik
Oturum öncesinde koridorlarda da gergin anlar yaşandı. Muhalefet partilerinden milletvekilleri, Ben-Gvir ve partisinin üyelerine yönelik sert eleştirilerde bulundu. Bazı milletvekilleri rozetin provokatif olduğunu dile getirdi. Güvenlik güçleri, taraflar arasında oluşan arbedeye müdahale etti. Yaşananlar, İsrail siyasetinde kutuplaşmanın derinleştiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Basın mensupları, yaşananları yoğun ilgiyle takip etti.
Uluslararası tepki gecikmedi
Filistin Yönetimi, tasarıyı "ırkçı" olarak nitelendirdi. Resmi açıklamada, "Bu yasa, işgalin yargı eliyle sürdürülmesinden başka bir şey değildir" denildi. İnsan hakları örgütleri de benzer şekilde tepki gösterdi. İnsan Hakları İzleme Örgütü, "İdam cezası adaletsiz bir uygulamadır. Bu tasarının ayrımcı doğrusu endişe verici" ifadesini kullandı. Avrupa Birliği yetkilileri, tasarıya ilişkin endişelerini iletti. BM Özel Raportörleri, İsrail'i uluslararası hukuka uymaya çağırdı.
İdam cezası İsrail'de yasak mı?
İsrail teknik olarak idam cezasını kaldırmış durumda. Ancak 1967'den beri işgal altındaki Filistin topraklarında sivil Filistinliler askeri mahkemelerce yargılanabiliyor. Bu mahkemelerde idam cezası teknike var. Ancak 1967'den bu yana bu ceza yalnızca bir kez uygulandı. 1962'de Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann idam edilmişti. O tarihten sonra İsrail'de idam cezası infaz edilmedi. Yasal düzenleme, bu uygulamayı genişletmeyi amaçlıyor.
Tasarı, komitedeki ilk oturumda kabul edildi. Ancak yasalaşması için üç kez daha oylanması gerekiyor. Koalisyonun mecliste çoğunluğu bulunuyor. Bu durum, tasının yasalaşma ihtimalini güçlendiriyor. Muhalefet partileri, tasarının anayasa mahkemesinde düşürülebileceğini belirtiyor. Ancak Ben-Gvir ve destekçileri, bu engeli de aşmak için hazırlık yapıyor. Gerginlik, bölgede yeni bir kıvılcım riskini beraberinde getiriyor.
