Donald Trump, "savaş karşıtı" söylemlerle geldiği koltukta göreve başladıktan sonraki ilk 6 ayda İran, Yemen, Suriye, Irak ve Somali'ye yüzlerce hava saldırısı düzenlenmesine onay verdi. ACLED’in verilerine göre, bu süre zarfında Biden dönemindeki toplam saldırı sayısına yaklaşan Trump, vaatlerinin aksine küresel çatışmalarda agresif bir çizgi izliyor.
ABD Başkanı Donald Trump, 2024 başkanlık seçimlerinde barışçıl bir dış politika vaat etmiş ve “savaşlardan yorulmuş” seçmen kitlesine çatışmalardan uzak bir dönem geçirme sözü vermişti. Ancak göreve gelişinin ardından geçen sadece 6 ay içinde beş farklı ülkeye yüzlerce hava saldırısı düzenlenmesi, Trump’ın politikalarının sahada çok farklı bir rotaya girdiğini ortaya koydu.
Trump, 20 Ocak’ta Kongre’deki başkanlık yemin töreninde yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullanmıştı:
"Tıpkı 2017'de olduğu gibi, dünyanın gördüğü en güçlü orduyu yine inşa edeceğiz. Başarımızı sadece kazandığımız savaşlarla değil, aynı zamanda sonlandırdığımız savaşlarla ve belki de en önemlisi, asla girmediğimiz savaşlarla ölçeceğiz."
Ancak bu sözlerin üzerinden yalnızca 6 ay geçmişken, ABD ordusu İran, Yemen, Suriye, Irak ve Somali’ye yönelik çok sayıda saldırı düzenledi. Trump’ın 47. başkanlık döneminin ilk aylarında ortaya çıkan bu tablo, "savaş karşıtı" çizginin sahada tam tersine evrildiğini gösteriyor.
ACLED VERİLERİ: 6 AYDA 4 YILLIK SALDIRI
Silahlı Çatışmaların Konumlanması ve Olay Veri Projesi (ACLED) tarafından yapılan incelemeye göre, Trump döneminin ilk 6 ayında, selefi Joe Biden’ın 4 yıllık görev süresine denk hava saldırısı gerçekleştirildi.
ACLED Direktörü Clionadh Raleigh, “Trump, bir önceki yönetimin 4 yıl boyunca düzenlediği saldırı sayısına yakın hava saldırısını sadece 5 ay içinde düzenledi.” açıklamasında bulundu.
Raleigh, Trump döneminde askeri operasyonların daha az kısıtlamaya tabi tutulduğunu ve saldırıların çok daha sık, hızlı ve sert gerçekleştiğini belirtti. “Suriye, Irak, Afganistan, Yemen, Somali ve şimdi de İran bilindik yerler ama konu coğrafyaları değil, saldırıların sıklığı.” diye ekledi.
YEMEN: HUSİLERE YÖNELİK 481 SALDIRI
Trump yönetiminin hedefinde en çok öne çıkan ülke Yemen oldu. ABD, İsrail’e baskı amacıyla Kızıldeniz’deki ticareti hedef alan Husi güçlerine karşı şubat-haziran ayları arasında toplam 481 hava saldırısı düzenledi.
Sadece nisan ayında 280 saldırı kaydedilirken, ateşkesin sağlandığı mayısta 49, haziranda ise 1 saldırı gerçekleşti. Londra merkezli Airwars’un verilerine göre, bu saldırılarla birlikte 2002’den bu yana ABD’nin Yemen’deki operasyonlarında ölen sivil sayısı neredeyse iki katına çıktı. Trump döneminde yalnızca son saldırılarda en az 224 sivil hayatını kaybetti.
Pentagon’un 29 Nisan tarihli açıklamasında ise şu bilgiler yer aldı:
“15 Mart’tan itibaren Yemen'de Husi hedeflerine yönelik yaklaşık 1000 hava saldırısı düzenlendi. Bu saldırılarda çok sayıda Husi mensubu ve komutanı öldürüldü, Husi askeri kapasitesi ciddi şekilde zayıflatıldı.”
İRAN: "GECE YARISI ÇEKİCİ" OPERASYONU
Trump, haziran ayında İsrail-İran çatışmasının tırmandığı süreçte, İran’daki nükleer tesislere saldırı emri verdi. ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine, “Gece Yarısı Çekici” adlı operasyonla ilgili şu bilgileri paylaştı:
"İran'ın Natanz ve Fordo'daki nükleer tesislere düzenlenen saldırılarda B-2 hayalet bombardıman uçakları aracılığıyla toplam 14 'sığınak delici' bomba kullanıldı, İsfahan'daki tesise ise Tomahawk füzeleri fırlatıldı."
İran, buna karşılık 23 Haziran’da Katar’daki El-Udeyd Hava Üssü’ne füze saldırısı düzenledi. Ertesi gün, Trump ateşkes sağlandığını duyurdu ve nükleer müzakerelerin başlayacağını açıkladı:
“İran ile nükleer görüşmelere başlamak ve Tahran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini tamamen durduracak bir anlaşma istiyoruz.”
SURİYE, IRAK VE SOMALİ: IŞİD VE EŞ-ŞEBAB HEDEFTE
ACLED’e göre mart ayında Suriye’ye 3, Irak’a ise mart ve nisan aylarında birer saldırı düzenlendi. ABD, bu operasyonlarda terör örgütü IŞİD'i hedef aldığını belirtti.
Somali’de ise Trump yönetimi Eş-Şebab’a yönelik yoğun saldırılar gerçekleştirdi. ACLED verilerine göre toplam 44 saldırı kayda geçti. Afganistan’a yönelik operasyonlara ilişkin net veri ise paylaşılmadı.
