Otomobil fiyatlarına 'kur zammı' yolda

Kur nedeniyle yapılacak fiyat güncellemei, yüzde 50 ÖTV bareminde olan birçok modeli yüzde 80'lik vergi dilimine sokacak. Yani fiyata bir de 60 bin TL'lik vergi farkı eklenecek. Sektör temsilcileri, çip sorunu çözülse de artan fiyatların talebi aşağı çekeceğini dile getiriyor. Sıfır araçlarda yaşanan bu gelişmelerin son aylarda düşüşe geçen ikinci el pazarını hareketlendirmesi bekleniyor.

Türkiye, dünyada otomobil vergisinin en yüksek olduğu ülke konumunda. Yüksek ÖTV oranları nedeniyle birçok modelde fiyatın yarıdan fazlasını vergi oluşturuyor. Bazı modellerde ise bu oran aracın çıplak fiyatının üç katına ulaşıyor. Otomobilin Türkiye'de ulaşılabilir olmasını zorlaştıran bir diğer neden de döviz kurundaki yükseliş. Otomotiv kura en bağımlı sektörlerden biri. Fiyatlar kur artışına paralel sürekli yükseliyor. Son 4 yılda otomobillerdeki fiyat artışı yüzde 200'ü geçmiş durumda. Sadece ocak ayından bu yana fiyatlar yüzde 20'nin üzerinde arttı. Ağustos ayında hükümetin ÖTV matrahlarında güncellemeye gitmesi ile fiyatlarda indirim gündeme gelmişti. Yüzde 50 ÖTV dilimine girmeyi başaran modellerde indirim oranı 60 bin TL'ye kadar çıkıyordu. Ancak, tüketici çip krizi nedeniyle bu indirimlerin avantajını yakalayamadan yeni zamlar gündeme geldi.

Matrahı değişimi ile fiyatların ağustos öncesini bile aratması kaçınılmaz görünüyor.

Otomotiv Distribütörleri Derneği'nin (ODD) Genel Koordinatörü Dr.Hayri Erce, ister ithalatçı ister yerli üretici olsun, vergi ve faizlerin yanı sıra sektörü en olumsuz etkileyen parametrelerden birinin döviz kuru olduğunu vurgulayarak, "Markalar kur artışını hemen birebir yansıtmıyorlar. Ancak ay sonu geldiğinde, kurdaki yükselişle artan maliyetler katlanılamaz seviyeye geldiğinde, zam da kaçınılmaz oluyor. Rekabetin yoğun olduğu bu sektörde, markalar o günkü stratejisi, stoğu ve pazar payı hedefine bağlı olarak farklı oranlarda fiyatları güncelliyor" diye konuştu.

Artan fiyatlar ile matrah değişiminin söz konusu olduğunu ve bazı modellerde fiyatların bir anda sıçradığını ifade eden Erce, "Fiyatlardaki küçük değişimler nedeniyle bir model yüzde 50 ÖTV diliminden yüzde 80'e çıktığında fiyat bir anda 60 bin TL'ye yakın artıyor. Yani sadece kur artışı kaynaklı zam değil vergi yükü de ekleniyor ve çarpan etkisi yapıyor" dedi.

Erce, kur artışı devam ettiği sürece talepteki aşınmanın devam edeceğini ifade ederek, satış beklentilerini şöyle özetledi:

"Yıla iyi başladığımız pazarda, ilk çeyrekte yılsonu için 1 milyon adetlik satışın üzerine çıkabileceğimiz bir tempomuz vardı. İkinci çeyrekte 800 bine düştük. Üçüncü çeyrekte ise bu tempo 700 bin adede geriledi. Şimdi ne olacak bilemiyoruz. Çip bulunurluğu da burada etkili olacak. Ancak çip krizi gevşese bile bu yüksek kur gidişatı ve faizin yüksek olması talebi eninde sonunda olumsuz etkileyecek. Öte yandan talep konusunda yanlış bir algı var. Araç olmadığı için bir tüketici 10 bayi birden gezebiliyor. Bu da talebin çok yüksek olduğu algısı yaratıyor. Arz biraz arttığında, bayileri ziyaret eden tüketici ihtiyaçlarını giderdiğinde, iş realitesine dönecek."