İngilizlerin Kıbrıs’ı İşgaline Yol Açan Antlaşma İmzalandı

19. yüzyıl Osmanlı devleti için tam bir çöküntü idi. Zira Ruslar ile Osmanlı için felaket niteliğinde olan Ayestafanos antlaşması imzalanmış, mevcut topraklarının üçte birini kaybetmiş, Balkanlar’da bulunan topraklarıyla bağlantısı kesilmiş ve 245 milyon altın tazminat ödemeye mahkûm edilmişti.

Menfaatleri gereği Osmanlı’nın bu durumundan faydalanmak isteyen İngilizler; Kars, Ardahan ve Batum’u işgal eden Rusların, Anadolu’daki gayrimüslimleri ve Suriye-Irak bölgesindeki ahaliyi Osmanlı Devletine karşı kışkırtabileceğini belirtmiş. Böyle bir durumun Osmanlı Devleti’nin sonu olacağını İngiltere Hükûmeti Osmanlı Devletine tebliğle bildirmiştir. Bu durum karşısında çözümün Türk-İngiliz ittifakı olduğunu belirten İngilizler, bunun karşılığında Osmanlı Hükûmetinden iki talepte bulunmuştur.

- İngilizlerin birinci talebi Asya’da bulunan Hıristiyan ve sair tebaanın hâlini ıslah için Osmanlının teminat vermesidir.

- İkinci talep ise, İngiltere’nin Rusları işgal ettikleri yerlerden çıkarmak ve Osmanlı topraklarını tecavüzden korumak taahhüdünü yerine getirebilmesi amacıyla İngiltere’ye, Suriye veya Anadolu sahillerine yakın bir yerin verilmesidir. Bu bölge ise Kıbrıs’tır.

İngiltere yaptığı tebliğde;

Kıbrıs’ın Osmanlı Devletine ait olacağını, vermekte olduğu vergiyi Osmanlı Hazinesine ödemeye devam edeceği, sadece askerî ve stratejik mülahazalarla İngiltere tarafından kullanılacağı belirtilmiştir. Rusların işgal ettikleri yerlerden çekildikleri vakit İngiltere’nin de Kıbrıs’tan çekileceği taahhüt edilmiştir. Tebliği Sultan II. Abdülhamit’e ileten İngiliz elçisi Hariciye Nazırının itirazı üzerine, “Eğer Osmanlı Hükûmeti bu antlaşmayı kabul etmezse kongrede (Berlin Kongresi) barış şartlarını değiştirmeye İngiliz murahhasları çalışmayacak ve İngiliz Devleti donanması kuvvetiyle cebren Kıbrıs’ı işgal edecektir” demiştir. Bu durum üzerine Padişah II. Abdülhamit, “Hukuku şahaneme asla halel gelmemek şartı ile muahedenameyi tasdik ederim” notunu metne yazarak, muahedeyi tasdik etmiştir. Bu durum tahlil edilirken, Rus kuvvetlerinin Yeşilköy’e kadar geldikleri ve ani bir baskınla İstanbul’un tamamını ele geçirebilme ihtimalleri göz ardı edilmemelidir.

O yıllarda henüz tahta 2. Yılını dolduran Sultan Abdülhamid her ne kadar İngilizlerin bu teklifini kabul etmek istemese de işgalin geçici olması ve Rusların Kars, Ardahan, Batum gibi vilayetlerden çekilmesi halinde İngiltere’nin de Kıbrıs’tan çıkacağını taahhüt etmesi şartıyla antlaşmayı imzalamak zorunda kaldı.

Ancak alçak İngilizler Osmanlı’nın 1. dünya savaşına girmesiyle  5 Kasım 1914 günü hem Osmanlı’ya savaş hem de Kıbrıs’ı işgal kararı aldı.