ABD Başkanı Joe Biden 1915 olayları için 'soykırım' ifadesini kullandı, Türkiye'den sert tepki geldi

ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarına ilişkin yazılı bir açıklama yaptı.

Biden, açıklamasında, "Her yıl bugün Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımında ölenleri hatırlıyoruz ve böyle bir zulmün bir daha yaşanmaması için taahhüdümüzü yeniliyoruz. 24 Nisan 1915'ten başlayarak, Ermeni entelektüeller ve toplum liderlerinin Osmanlı güçleri tarafından İstanbul'da tutuklanmasıyla, 1.5 milyon Ermeni sınır dışı edildi, katledildi ya da yok etme kampanyasıyla ölüme yürüdü" ifadelerine yer verdi.

Açıklamasında, Ermenice 'Büyük Felaket' anlamına gelen 'Meds Yeghern' kelimesini de kullanan Biden, "Biz nefretin tüm şekillerinin çürütücü etkilerine karşı güçlü duruşumuzu sürdürüyoruz" dedi.

Ayrıca açıklamada, İstanbul'dan 'Konstantiniyye' olarak bahsedilmesi dikkati çekti 

Biden, 1915 olaylarından etkilenen birçok kişinin ABD dahil dünyanın birçok yerinde yeni hayat kurduğunu vurgulayarak, uzun yıllardır ABD'deki Ermenilerin ülkeye zenginlik kattığını vurguladı.

Ermenilerin atalarının hikayelerini Amerikan topraklarına getirdiğini vurgulayan Biden, "Ermenilerin tarihine saygı duyuyoruz. Bu acıyı görüyoruz. Tarihi tasdik ediyoruz. Bunu da suçu birilerine yüklemek için değil, bunun bir daha asla yaşanmaması için yapıyoruz" değerlendirmesini yaptı.

Biden, insan haklarına saygı duyulan, insanların onur ve emniyetleri ile yaşadığı bir dünya inşa etmek için çalıştıklarını belirterek, "Dünyada bir daha zulüm yaşanmasını engelleme hedefimizi yeniliyoruz. Dünyadaki tüm insanların iyileşmesi ve uzlaşması peşindeyiz. Amerikan halkı 106 yıl önce bugün başlayan soykırımın kurbanı olan Ermenilere saygı duyuyor" görüşünü paylaştı.

ABD başkanları 'Büyük Felaket, tehcir ve katliam' ifadelerini kullanıyordu
Biden’dan önceki iki ABD başkanı olan Donald Trump ve Barack Obama, göreve geldikten sonra konuya ilişkin yaptıkları tüm açıklamada Ermenice 'Büyük Felaket' anlamına gelen, 'Meds Yeghern' ifadesini kullanmıştı.

ABD başkanları, 1993 yılında Bill Clinton döneminden bu yana 1915 olaylarıyla ilgili düzenli olarak her yıl yazılı açıklama yapıyor. 1915 olayları genellikle 'Büyük Felaket, tehcir ve katliam' gibi ifadelerle betimleniyordu.

Ermenistan 'memnuniyetle' karşıladı
Ermenistan hükümeti, Biden'ın açıklamasını memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu.

Başbakan Nikol Paşinyan, ABD'nin 1915 olaylarından 'soykırım' olarak söz etmesinin uluslararası topluma gereken mesaj olduğunu belirtti.

Facebook hesabından ABD Başkanı Joe Biden'e açık mektubunu paylaşan Paşinyan, "ABD'nin Ermeni soykırımını tanıması, uluslararası topluma, uluslararası ilişkilerde insan haklarını ve değerlerini doğrulayan çok ihtiyaç duyulan bir mesaj. Bu, adil ve hoşgörülü bir uluslararası toplum inşa etmek için birlikte çalışmak isteyen herkese ilham verici ve ilham verici bir örnek. Ekselansları, lütfen en yüksek saygımın teminatını kabul edin" ifadelerini kullandı.

Paşinyan, Biden’in açıklamasının, 'hakikat ve tarihi adalet yönünde atılan güçlü bir adım' olduğunu ve 'Ermeni Soykırımı kurbanlarının mirasçılarına paha biçilmez bir destek olarak hizmet ettiğini' söyledi.

Paşinyan, özellikle Dağlık Karabağ'da yaşanan olaylardan sonra durumun Erivan için bir 'güvenlik meselesi' olduğunu öne sürdü.

Diğer yandan Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan, Biden'a teşekkür ederek, bu kararın 'ilham verici bir davranış' olduğunu kaydetti.

Sarkisyan, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Teşekkürler Sayın Başkan. Ermeni soykırımının tanınması, cesur ve ilham verici bir davranış. Ermeni ulusu ve dünyada adalet arayan herkes için önemli. ABD ve Ermenistan arasındaki ilişkiler için yeni umut kapıları açıyor. Dünyayı da daha iyi hale getiriyor" ifadelerine yer verdi.

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Ermeni Soykırımı'nın tanınması ve kınanması ortak bir beşeri sorundur, insan haklarının ve hümanist ilkelerin korunmasına koşulsuz bağlılık meselesidir" denildi.

Ayrıca Biden'ın açıklamasının ardından ABD'nin Erivan Büyükelçiliği önünde kutlamalar yapıldı.

Türk Dışişleri: ABD Başkanı'nın açıklamasının hiçbir değeri bulunmamaktadır 
Türkiye Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise şu ifadelere yer verildi:

"Söz konusu açıklamanın konuya dair bilimsel ve hukuki bir temele, bulguya dayanmadığı ortadadır. 1915 olaylarına ilişkin olarak, uluslararası hukukta tanımlanmış olan soykırım ifadesinin kullanılabilmesi için gereken şartların hiçbiri mevcut değildir.
Sözkonusu açıklamanın konuya dair bilimsel ve hukuki bir temele, bulguya dayanmadığı ortadadır. 1915 olaylarına ilişkin olarak, uluslararası hukukta tanımlanmış olan soykırım ifadesinin kullanılabilmesi için gereken şartların hiçbiri mevcut değildir.
1915 olaylarının niteliği politikacıların konjonktürel siyasi saiklerine veya iç siyaset mülahazalarına göre değişmez. Böyle bir tutum, tarihin yalnızca hoyratça tahrif edilmesine hizmet eder.
1915 olaylarının niteliği politikacıların konjonktürel siyasi saiklerine veya iç siyaset mülahazalarına göre değişmez. Böyle bir tutum, tarihin yalnızca hoyratça tahrif edilmesine hizmet eder.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının tartışmalı niteliğini açıkça ifade etmiştir. Öte yandan, Türkiye'nin o döneme dair bilimsel gerçekler ışığında adil bir hafızanın oluşturulmasına yönelik olarak 2005 yılında yaptığı Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerisi de, Ermeni tarafı buna hiç yanaşmamış olsa da, bugün halen geçerliliğini korumaktadır. Bu itibarla, tarihi konularda hüküm vermeye ne hukuken ne ahlaken yetkisi bulunan ABD Başkanı'nın yaptığı açıklamanın hiçbir değeri bulunmamaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının tartışmalı niteliğini açıkça ifade etmiştir. Öte yandan, Türkiye'nin o döneme dair bilimsel gerçekler ışığında adil bir hafızanın oluşturulmasına yönelik olarak 2005 yılında yaptığı Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerisi de, Ermeni tarafı buna hiç yanaşmamış olsa da, bugün halen geçerliliğini korumaktadır. Bu itibarla, tarihi konularda hüküm vermeye ne hukuken ne ahlaken yetkisi bulunan ABD Başkanı'nın yaptığı açıklamanın hiçbir değeri bulunmamaktadır.
ABD'nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı güven ve dostluğumuzu sarsan sarılması zor derin bir yara açacaktır.
ABD'nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı güven ve dostluğumuzu sarsan sarılması zor derin bir yara açacaktır.
ABD Başkanı'nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları arasında olmak üzere, bölgede barış içinde birarada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye davet ediyoruz."
ABD Başkanı'nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları arasında olmak üzere, bölgede barış içinde birarada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye davet ediyoruz."